Halloween

Er zijn al wat Halloween-postjes voorbij gekomen, maar vandaag is het dan zo ver: Halloween. Het is een beetje een mix van ons carnaval (verkleden) en Sint Maarten (kinderen die langs de deuren gaan om snoepjes te scoren). Er zijn speciale winkels waar Halloween-kostuums en -accessoires worden verkocht. Van vampieren- en sexy duiveltjespakken tot hele zombiepoppen (bewegend en met geluid) die je in je voortuin kunt leggen. Net als met Kerst willen ze hier met Halloween flink uitpakken: hele huizen ingepakt in spinnenrag, megaspinnen die tegen de deur oplopen, grafstenen met 'R.I.P' en bewegende skeletten en zombies in de schommelstoel op de veranda enzovoort. Je kunt ook naar een van de vele Halloween-feesten gaan. Wel verkleed natuurlijk.


Gelukkig zijn niet alle pakjes zo kort.

Oorsprong
Halloween is van oorsprong een Keltisch feest om het einde van de zomer te vieren, of het begin van de 'donkere helft' van het jaar. Maar het is ook een gedenkfeest voor de doden. Volgens de oude Kelten was deze overgang het moment waarop de grens tussen het dodenrijk en het land der levenden heel dun was. Daardoor konden goede en slechte geesten naar onze wereld oversteken. Om de kwade geesten te verjagen, ging men zich juist verkleden als kwade geesten.

Jack-o'-lantern
Om de doden te eren, holden de Kelten een koolraap uit om er een lantaarn van te maken (he, ik heb dat vroeger op de lagere school voor Sint Maarten weleens gedaan met een suikerbiet). Deze lantaarn zetten ze dan naast de voordeur. De Kelten gingen er vanuit dat het hoofd het krachtigste deel van het lichaam was, omdat daar de geest en alle kennis huist. Daarom gebruikten ze 'het hoofd' van knolgewasssen om de lantaarn te maken. Toen de kolonisten uit Ierland rond 1840 naar Amerika trokken omdat de aardappeloogst in Ierland was mislukt, namen zij hun Halloween-gebruiken mee. Toen de Ieren ontdekten dat er massa's pompoenen zijn in oktober EN dat deze ook nog eens makkelijker zijn te bewerken dan koolrapen, zijn ze overgeschakeld op de pompoen voor de Jack-o'-lantern.

Jack-o'-lanterns

Er is ook een Ierse legende over de Jack-o'-lantern: boer Jack kwam op een avond de duivel tegen, die hem naar de hel wilde meenemen. Jack wist met een list de duivel in een boom te lokken, en kraste vervolgens een kruisteken in de stam van de boom, zodat de duivel de boom niet meer kon verlaten. Pas nadat de duivel Jack had beloofd dat hij nooit naar de hel zou hoeven, haalde Jack het kruisteken weg en liet de duivel weer vrij. Toen Jack jaren later stierf, mocht hij door zijn slechte levenswandel niet naar de hemel, maar de duivel liet hem ook niet binnen in de hel wegens de gedane belofte. Sinds die tijd doolt de ziel van Jack volgens het verhaal rond over de aarde. De duivel gooide Jack nog wel een gloeiend kooltje achterna toen hij hem wegstuurde bij de hellepoort. Jack stak het kooltje in een knol die hij aan het eten was en kreeg op die manier een lantaarn om zijn weg mee te verlichten.

Trick or Treat
Waarschijnlijk komt het 'Trick or Treat'-spel (Truukje of trakteren!) van een oud christelijk gebruik dat verweven is geraakt met de Keltische gebruiken. In de 9e eeuw staken de Christenen over naar Engeland en namen hun gebruik mee om op Allerzielen -2 november- in lompen gekleed langs de deuren te bedelen voor zielenbrood (krentenbrood). Voor elk brood baden ze dan voor de dode verwanten van de gulle gever, zodat de dode(n) sneller in de hemel zou komen en niet te lang in het vagevuur zou blijven hangen. Op een gegeven moment werden Halloween en Allerzielen in Engeland en Ierland op dezelfde dag gevierd.



Zie ook:
- Halloween-doeken
- Ik ben een pompoentje
- Mijn workshop Trick or Bead: Halloween-ketting
- Wikipagina over Halloween (Engels)
- Wikipagina over Halloween (Nederlands)